در سرمای دلچسب این روزها اگر سربزیر باشی و فرو رفته در خود، چکمه های بلند را می بینی و پاچه های کوتاهی را که اغراق گونه ما را به یاد سرمای بس ناجوانمردانه کشورهای سردسیر می اندازد. تهران تنها چند روزی تیزی این سرما را تجربه کرده اما انگار این چکمه های بلند دلشان تنگ است برای برفی که تا زانو ، سپید و نرم به زمین بنشیند. این حضورنا آشنای چکمه های چرمین در شهر بالطبع از" مد" سخن می گویند و گرنه چه بسا در حالت معمول زشت و زننده جلوه کنند. چرا که "کارکرد مد در جوامع این است که از مد افتاده ها را بدقواره و زشت جلوه دهد".

براستی چه دال هایی در کفش های پاشنه بلند، چکمه های بلند و ... وجود داردکه علی رغم نامناسب بودن این کفشها ، اینچنین پر طرفدار و خواستنی جلوه کنند؟

"عموم تبلیغاتی که برای این کفش ها در مجلات هفتگی طراحی می شود (در ایران چنین چیزی بطور مستقیم معمول نمی باشد اما تبلیغات ماهواره ، فیلم های سینمایی و ...همین نقش را ایفا می کنند)طی مراحل اسطوره شناسانه ای طراحی می شوند، دراین تبلیغات معمولا بعضی از زنان جوان جذاب در حال پوشیدن این کفش ها تصویر می شوند. این زنان می توانند حامل این پیام باشند که در اثر پوشیدن چنین کفش هایی حالتی از خلسه شهوانی در شما ایجاد خواهد شد. در این تبلیغات از تضاد بطور موثری استفاده می شود بطور مثال، از رنگ ها و یا سایه ها برای تاکید میان بی گناهی و شهوانیت ، پاکی و پلیدی و ...

دنیای سکس سنتی معمول در تصویر نگاری غرب می باشد . در واقع اینگونه تبلیغات را می توان مجموعه جدیدی از افسانه های قدیمی درباره سکس دانست، یکی از این افسانه ها اسطوره پرسفونه(خدای حاصلخیزی و ملکه زیر زمین) است. پرسفونه دختر زئوس و دمتر بود و پلوتون او را هنگامی که زن جوانی بود، در زیر زمین حبس کرد. بنابراین دمتر خدایان را ترغیب کرد تا اجازه دهند دخترش را به او بازگردانند. از پرسفونه خواسته شد برای چهار ماه در زیر زمین بماند، چرا که پلوتون به او حقه زده بود تا غذای مردگان را بخورد. هنگامی که پرسفونه زمین را ترک کرد، گل ها پژمردند، غلات از بین رفتند ولی با بازگشت او زندگی جدیدی شکوفا شد. این تنها  اسطوره ای نیست که از آن برای ایجاد نظام های دلالت ضمنی در تبلیغات کفش های پاشنه بلند استفاده می کنند. در این میان می توان به اسطوره های ارفه و اوریدیاس، اسطوره نارسیس و ... اشاره کرد.

در مورد کارکرد اصلی کفش های پاشنه بلند و همچنین چکمه های بلند، محافظت از پاها و کمک به راه رفتن هدف اصلی است اما بنظر می رسد این کفش ها چنین عملکردی را نقض می کنند. واقعیت این است که  علی رغمی که این کفش ها بسیار نامناسبند اما میلیون ها زن در سراسر دنیا آنرا با ولع می پوشند! سابقه استفاده کفش های پاشنه دار به اواخر قرن 16 و به یکی از پادشاهان کوتاه قد فرانسه برمی گردد. در اوسط قرن نوزدهم هم  این کفش برای خانم ها مد شد. این روزها هم انواع متفاوتی از کفش های پاشنه دار، چکمه ، صندل  و ... مورد استفاده قرار می گیرد و اغلب پوشیدن این کفش ها وسلیه ای برای شهوانی بودن تلقی می گردد.

 همچنین می توانیم جاذبه کفش را  در داستانهایی چون "سیندرلا " و "دمپایی طلایی " و ... بیابیم.. در واقع کفش های پاشنه بلند چونان بتی عمل می کنند، یک بتواره در بعضی از فرهنگ ها یادآور عشق است و این عشق نتیجه این اعتقاد است که یک شئی می تواند دارای خصوصیات جادویی یا متافیزیکی باشد. 

 "همه ما تا حدودی بت پرستیم  و حد فاصل شهوانی بودن طبیعی و غیر طبیعی یک خط مبهم است "، طراحان مد نیز از همین بت ها الهام می گیرند، هر چند مردمی که از این لباس ها استفاده می کنند از ریشه بتواره های آن بی خبرند.

آگاهی یا عدم آگاهی ما از این مسئله تغییری درکاربرد این نشانه ها ایجاد نمی کند چرا که این لباسها (اعم از کفش ، چکمه و ...) علائم شهوانی قدرتمندی برای "تماشا" بهمراه دارند. بنابراین اگر در سرمای دلچسب این روزها در خیابان قدم می زنید به این حضور  سهمگین چکه های چرمین نظری بیافکنید!

زیرنویس خاطرات من: هر وقت بخواهند لجبازی و کله شقی ام را به من نشان دهند می گویند : تو همانی هستی که در ده سالگی ات ما را کل شهر برای یک جفت کفش گرداندی تا کفش دلخواهت  را پیدا کنی. راست می گویند، من آن کفش را بخاطر دارم ، کفشی زرد  با پاشنه تخم مرغی ، لعنتی خراب هم نمی شد تا من از شر نشانه حماقتم خلاص شوم. کفش زرد !

زیرنویس اخلاقی:این متن بگونه ای باز خوانی و در واقع دزدی از صفحات ۳۰-۲۸ کتاب زیر می باشد:

 Beasly, RON & Belin Densi (2002): Persusasive Sign,The Semiotics of Advertising. Berllin:new york: Mouton de Eruyter.